تحلیل پتانسیل گردشگری کویر گردی در ایران و ارائه راهکارهای مطلوب برای توسعه آن

گزارشات سازمان جهانی گردشگری نشان می دهد که صنعت گردشگری در سال های اخیر از رشد بسیار سریعی برخوردار بوده است. این رشد سریع را می توان مدیون تنوع در بخش های مختلف گردشگری و محصولات آن دانست. مقاصد بیابانی و کویری نیز در این میان جایگاه واقعی خود را باز یافته و در سبد محصولات گردشگری قرار گرفته ا ند. کشور ایران نیز که در منطقه خشک نیمکره ی شمالی قرار دارد، دارای کویرها و بیابان های زیادی است و گردشگری کویر و بیابان می تواند یکی از محورهای توسعه ی پایدار باشد. تجربیات سایر ملل در توسعه مناطق گردشگری نشان می دهد که تأثیرگذارترین عوامل عبارت هستند از: انجام سرمایه گذاری، ایجاد تسهیلات قانونی نظیر بخشودگی های قانونی، تنوع در ارائه محصولات، تأکید بر فرهنگ بومی و اشاعه آن، استفاده از کمک های بین المللی و مراقبت جدی از محیط زیست. با این دیدگاه پتانسیل های بالقوه و بالفعل نواحی کویری و بیابانی در ایران مورد مطالعه قرار گرفته و سپس در هر منطقه مهم ترین آن ها فهرست شده اند. برای بررسی وضعیت موجود و میزان برخورداری از منابع گردشگری با تهیه پرسش نامه و توزیع بین خبرگان و صاحب نظران و انجام آزمون نسبت به نظر می رسد که از دیدگاه خبرگان تنها جاذبه های طبیعی مناطق بیابانی و کویری در وضعیت مطلوبی قرار دارند و منابعی همچون شبکه های حمل ونقل، تسهیلات عمومی، تسهیلات ویژه گردشگری، بازدید از مکان های تاریخی و فرهنگی، تکیه بر ویژگی های فرهنگ محلی، و بکارگیری نیروی متخصص و نیروهای محلی در امور گردشگری کویر و بیابان وضعیت مطلوبی ندارند. حال برای بهبود وضعیت گردشگری بیابان و کویر راهکارهای دوازده گانه در قالب چهار بعد اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، سیاسی- مدیریتی و زیست محیطی ارائه شدند که به کمک شاخص ها اولویت هر راهکار و ابعاد توسعه با استفاده از آزمون فریدمن تعیین شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که در ابعاد توسعه به ترتیب بعد زیست محیطی، فرهنگی- اجتماعی، سیاسی- مدیریتی، اقتصادی دارای اولویت بوده اند. هم چنین دوازده راهکار فارغ از دسته بندی با هم مقایسه شدند که به ترتیب سه راهکار تکیه بر جاذبه های طبیعی، تسهیل قوانین برای افزایش تعداد گردشگران بین المللی و بهبود مدیریت محیط زیست دارای اولویت اول تا سوم بودند. در ضمن هر کدام از راهکارها در بعد مربوطه مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج نشان داد که در بعد اقتصادی راهکار توسعه ی زیر ساخت ها، در بعد فرهنگی– اجتماعی راهکار بهبود استانداردهای زندگی، در بعد سیاسی- مدیریتی که شامل راهکارهای داخلی و راهکارهای بین المللی بود راهکارهای بین المللی و در بعد زیست محیطی تکیه بر جاذبه های طبیعی در اولویت قرار گرفتند.